Redakcja: Piotr Dobosz, Witold Górny, Adam Kozień, Anna Mazur
Rok wydania: 2020
Liczba stron: 732
ISBN: 978-83-66445-15-4
Ze wstępu / from Introduction:
Publikacja, którą mamy zaszczyt Państwu przedstawić, uwzględniając zarysowaną pokrótce charakterystykę prawa ochrony dziedzictwa kulturowego, stanowi opracowanie o charakterze na wskroś interdyscyplinarnym. Zawarte zostały w niej refleksje naukowe dotyczące problematyki ochrony dziedzictwa materialnego i niematerialnego poruszane z różnych perspektyw badawczych. W obszarze dziedzictwa materialnego za niezwykle wartościowe należy uznać chociażby rozważania obejmujące zagadnienia związane z ochroną zabytków w powiązaniu z ochroną przyrody. Bardzo
często zapominamy, że jedynie holistyczna dbałość o naszą rzeczywistość, uwzględniająca możliwie wszelkie jej aspekty, daje szansę na powstanie miejsc przyjaznych mieszkańcom przy równoczesnym zachowaniu dla przyszłych pokoleń niezwykłych walorów historycznych i artystycznych chronionych obiektów. Bardzo istotna jest w tym kontekście, także prowadzona na łamach publikacji, dyskusja o efektywnej i odpowiedzialnej rewitalizacji polskich miast. Przykłady przywołane w poświęconych temu tematowi artykułach dowodzą, że przy prowadzeniu tego typu procesów za każdym razem konieczne jest wykonanie dogłębnych badań oraz organizacja konsultacji społecznych, tak aby chronione zabytki nie stawały się pustymi budynkami, na wykorzystanie których nikt nie ma pomysłu, ale aby łączyły w sobie dbałość o wymiar historyczny oraz bieżącą funkcjonalność nie tylko w ujęciu muzealnym.
Spis treści
I. OCHRONA ŚWIATOWEGO DZIEDZICTWA KULTUROWEGO
Hasan Hasanov – Pogańskie świątynie Azerbejdżanu
II. OCHRONA DZIEDZICTWA KULTUROWEGO – ASPEKTY TEORETYCZNO PRAWNE I PRAWNOUSTROJOWE
Katarzyna Zalasińska – Fragmentacja dziedzictwa kulturowego – między ochroną elementów materialnego a niematerialnego dziedzictwa w procesach zarządzania
Jerzy Korczak – Zadania samorządu terytorialnego w ochronie dziedzictwa narodowego
Piotr Dobosz – Rodzinne dziedzictwo kulturowe i podmiotowe prawo do uczestnictwa w samorządzie terytorialnym jako fundamenty leżące u podstaw pozycji jednostki we współczesnym społeczeństwie
Weronika Kupny – Generalny Konserwator Zabytków jako organ ochrony zabytków. Pozycja prawno-ustrojowa
Wiktoria Pomykalska – Ochrona zabytków w województwie – wybrane problemy
Natalia Kozłowska – Aksjologia, cele i skutki prawne gminnej ewidencji zabytków i rejestru zabytków w analizie porównawczej
Tomasz Słapczyński – Dobro jako wyznacznik wartościowania ochrony dziedzictwa kulturowego
Anna Mazur – Między dobrem a „złem kultury” – czy każdy element dziedzictwa zasługuje na ochronę?
III. OCHRONA DZIEDZICTWA KULTUROWEGO – ASPEKTY MATERIALNOPRAWNE
Monika Bogdanowska – Zabytek Schrödingera, czyli problematyka formalno-prawnej ochrony zabytków, których nie ma
Maciej Motak – Dziedzictwo, którego (pozornie) już nie ma. Upamiętnianie nieistniejących budowli i form urbanistycznych przy użyciu współczesnych środków wyrazu
Agata Lizak – Prawna ochrona wartości niematerialnych związanych z zabytkiem – obowiązująca zasada czy postulat de lege ferenda?
Jakub Tekielak – Park kulturowy jako jedna z form ochrony zabytków
Jan Kłapa – Rozumienie pojęcia układu urbanistycznego w polskim systemie ochrony zabytków – wybrane zagadnienia
Agata Karolczuk – Realizacja projektu architektoniczno-budowlanego a zalecenia konserwatorskie w odniesieniu do obiektu wpisanego do gminnej ewidencji zabytków
Kazimierz Pawlik – Administracyjne kary pieniężne nakładane przez organy ochrony zabytków
Magdalena Pomietło – Penalizacja zachowania polegającego na kradzieży zabytku ruchomego przez członka rodziny
Julia Salamądry – Konwencja z 1954 r. o ochronie dóbr kulturalnych w razie konfliktu zbrojnego a odpowiedzialność karna jednostki
Justyna Jabłońska – Problematyka współpracy administracji publicznej z Kościołem katolickim w zakresie ochrony zabytków kościelnych w Polsce – wybrane zagadnienia
Karolina Szafarowicz – Utwory osierocone i związane z ich „adopcją” wyzwania dla instytucji dziedzictwa kulturowego
Joanna Kotulska – Ekspertyza dzieł sztuki
Ewelina Szatkowska – Rejestrowanie zabytkowych dzieł sztuki jako znaków towarowych a ograniczenie dostępu do dziedzictwa kultury
Dominika Gałecka – Cyfrowe muzeum – potencjał digitalizacji a prawo autorskie
Żaneta Gwardzińska – Ochrona prawna e-dziedzictwa w kontekście pandemii SARS-COVID-19
IV. OCHRONA DZIEDZICTWA MATERIALNEGO – ANALIZA PRZYPADKÓW
Katarzyna Schatt-Babińska – Rewitalizacja po łódzku – projekt ustawy rewitalizacyjnej a ochrona zabytków – zarys problematyki
Milena Rutkowska – Historia kamienic przy Foksal 13 i 15 w aspekcie rodzinnej spuścizny kulturowej
Kamil Witowski – Konserwacja czy dewastacja? Wokół dyskusji o dziedzictwie architektonicznym Polski Ludowej
Anna Kotowicz – Stan zachowania polskich obiektów architektury pałacowej na Ukrainie. Wybrane przykłady z terenu Kijowszczyzny i Podola
Andrzej Trojanowski – Opieka nad cmentarzami wojennymi w świetle wyników kontroli Najwyższej Izby Kontroli
Krzysztof Kłoskowski – Wyzwania prawa ochrony zabytków; Ustawa o ochronie zabytków i program Natura 2000 na przykładzie Twierdzy Poznań”
Marta Maria Drachal – Rewitalizacja drzewostanu zabytkowego – czyli o synergii ochrony tożsamości kulturowej i jakości środowiska – wybrane zagadnienia
Katarzyna Góralczyk – Dziedzictwo kulturowe w propagandzie Państwa Islamskiego ISIS
V. OCHRONA DZIEDZICTWA NIEMATERIALNEGO – ANALIZA PRZYPADKÓW
Witold Górny – Wewnętrzne podziały terytorialne obszarów miejskich jako element ich dziedzictwa kulturowego. Analiza zagadnienia na przykładzie Krakowa
Aleksandra Guss – Estetyka prawa – prawo w literaturze
Michał Literski – Słów kilka o tym, jak w Polsce chroni się dziedzictwo Fryderyka Chopina
Justyna Staszczyk – The End of the Sun – wybrane elementy dziedzictwa kulturowego widziane z perspektywy gry komputerowej
VI. KOMENTARZE
Magdalena Piec – Refleksje dotyczące wybranych przepisów regulujących zadania i kompetencje organów administracji publicznej w ustawie z dnia 23 lipca 2003 roku o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami
Joanna Piec – Refleksje dotyczące przepisów regulujących administracyjne kary pieniężne w ustawie z dnia 23 lipca 2003 roku o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami
Segmenty dziedzictwa kulturowego – między ochroną dziedzictwa – materialnego a niematerialnego
